مطالعه آماری اوزان در دیوان های شمس، رودکی، خاقانی و بیدل و بررسی تحول اختیارات شاعری در آنها در چارچوب نظریه تکرار فب و هله(2008)

پژوهش حاضر به بررسی آماری اوزان شعر فارسی در دیوان های کلیات شمس تبریزی (فروزانفر، 1378)، رودکی (نفیسی، 1388)، خاقانی (سجادی، 1338) و بیدل دهلوی (سرورمولایی، 2007)می پردازد. اینکه چه اوزانی در چه زمانی و توسط کدام شاعر وارد فهرست اوزان شعر فارسی شده است اطلاعات ما را دربار? تحولات تاریخی زبان و ادبیات فارسی زیاد می کند. فاید? دیگر چنین تحقیقی این است که تحول اختیارات شاعری را در طول تاریخ آشکار می کند و از طریق مقایس? اختیارات جدید و قدیم، سیر تحولات صوری این زبان و شعر را آشکار می کند. از مهم ترین ویژگی های این کار این است که مطلع هر غزل را در برنام? اکسل مدخل کردیم و در مقابل آن اطلاعاتی چون شمار? غزل، وزن، نام سنتی و تقطیع جدید، ردیف و قافیه را ذکر کردیم. استفاده از برنام? اکسل این امکان را به ما می دهد که بتوانیم تعداد هر وزن، غزلیاتی را که به هر وزن سروده شده، انواع ردیف و قافیه و. را به سرعت و با دقت بسیار بالا محاسبه کنیم. هدف این پژوهش بررسی آماری اوزان شعر فارسی در قرون مختلف و نمایش اوزان پرکاربرد قصاید و قطعات رودکی، غزلیّات شمس، غزلیّات خاقانی و غزلیّات بیدل در نظری? تکرار فب و هله (2008)است. از مزایای این طرح می توان به تحلیل آماری اوزان و دستیابی به اوزان مطبوع هر قرن و تهی? فرهنگ دقیق اوزان شعر فارسی همراه با امکاناتی همانند روش جستجوی آسان، دستیابی آسان به اشعار سروده شده به وزنی خاص و طبقه بندی اوزان بر اساس عروض جدید و استفاده از این امکانات در آموزش وزن شعر فارسی به غیر فارسی زبانان بهره جست.